Vraag:
Ik wil graag beginnen met het maken van een tekenfilmserie voor kinderen wat ze leert over Islam in een subtiele wijze doormiddel van berichten in de tekenfilms die educatief zullen zijn. Bijvoorbeeld een aflevering waar een personage een les wordt geleerd over hoe en waarom de ouders te respecteren etc.
Kunt u alstublieft uitleggen welk soort tekenfilms toegestaan zijn?
Antwoord
Alle lof is aan Allah.
Ten eerste:
Het uitgangspunt is dat het verboden is om afbeeldingen van levende wezens te tekenen en maken of produceren, ongeacht of het gaat om houtsnijwerk (beelden), papier, stof of iets anders, en ongeacht of de afbeelding realistisch of denkbeeldig is. Dit vanwege de strenge waarschuwing daarover die is overgeleverd in de religieuze teksten, zoals de woorden van de Profeet (vrede en zegeningen zij met hem): ‘’Waarlijk, de mensen die het zwaarst gestraft zullen worden op de Dag der Opstanding zijn de makers van afbeeldingen (van levende wezens).’’ Overgeleverd door al Boekhaarie (5950) en Moeslim (2109).
Er is echter een uitzondering op dit verbod voor afbeeldingen en driedimensionale objecten (speelgoed) waar kinderen mee spelen, gebaseerd op de overlevering van ‘Aa-ishah (moge Allah tevreden met haar zijn), die zei: ‘’De Boodschapper van Allah (zegeningen en vrede van Allah zij met hem) kwam terug van de veldslag van Taboek of Khaybar en er hing een gordijn in haar nis. De wind blies en tilde de rand van het gordijn op waardoor enkele poppen waarmee ‘Aa-ishah speelde zichtbaar werden. Hij zei: ‘’Wat is dit, O ‘Aa-ishah?’’ Ze zei: ‘’Mijn dochters.’’ Onder hen zag hij een paard met vleugels gemaakt van leer. Hij zei: “En wat is dit wat ik zie onder hen?” Zij zei: “Een paard.” Hij zei: “Wat is dit wat er op zit?” Zij zei: “Vleugels.” Hij zei: “Een paard met vleugels?” Zij zei: “Heeft u niet gehoord dat Soelayman een paard met vleugels had?” Zij zei: “De boodschapper van Allah (Allah's vrede en zegeningen zijn met hem) lachte dermate dat ik zijn hoektanden kon zien.’’ Overgeleverd door Aboe Dawoed (4932); geclassificeerd als sahieh door al ‘iraqi in Takhriej al Ihya (2/344) en door al-Albani in Sahieh Abi Dawoed.
Al-Haafidh ibn Hajar zei in Fath al Bari (10/527): ‘’Deze overlevering wordt aangehaald als bewijs dat het toegestaan is om poppen en speelgoed voor meisjes aan te schaffen en in het bezit te hebben. Het is een uitzondering op het algemene verbod voor afbeeldingen (van levende wezens) die bevestigd is door ‘Iyad, die het overleverde van de meerderheid van de geleerden en erbij vermeldde dat ze de verkoop van poppen aan meisjes toestonden met als doel hen van jongs af aan te leren om voor hun huizen en hun kinderen te zorgen.’’
Het bovenstaande geeft aan dat het voor kinderen is toegestaan om zelf dergelijke driedimensionale objecten te maken en dat het ook toegestaan is dat het voor kinderen gemaakt en geproduceerd wordt.
Op basis hiervan is er niets mis met het maken van animatiefilms voor kinderen, mits ze vrij zijn van verboden zaken zoals muziek. Reden hiervoor is de bewezen concessie met betrekking tot afbeeldingen voor kinderen, en omdat het maken van dergelijke films, in overeenstemming met de islamitische richtlijnen, helpt om kwaadaardigheid te verminderen en het kinderen bezighoudt met datgene wat profijt oplevert en toegestaan is.
Er is dus niets mis met het maken van een leeuwachtig babykarakter en dit karakter te voorzien van ogen en een neus.
Dr. Ahmad al Qadi (moge Allah hem behouden) zei: ‘’Ik vroeg onze Shaykh [d.w.z. Ibn ‘Oethaymin, moge Allah hem genadig zijn]: ‘’Wat is de regelgeving over educatieve cartoons voor kinderen, zoals de film Mohammed al Fatih?’’
Hij antwoordde: ‘’Daar is niets mis mee, omdat het bevorderlijk en profijtelijk is, en omdat het hen zal afleiden van dingen die hen schade kunnen berokkenen..’’ (Thamarat at-Tadwin min Fatawa ibn ‘Oethaymin).
Shaykh ibn ‘Oethaymin (moge Allah hem genadig zijn) werd gevraagd: ‘’Ik hoop dat je me de regelgeving kunt uitleggen over het kopen van video’s als er animaties in verwerkt zijn, waarbij je rekening houdt met het feit dat deze animatiefilms voor een goed doel zijn en ten goede komen aan kinderen. En zit er een verschil in het oordeel als de afbeeldingen statisch (niet bewegend) of geanimeerd (bewegend) zijn of niet?’’
Hij antwoordde: ‘’Wat betreft deze animatiefilms die profijtelijk materiaal bevatten, kinderen ten goede komen en hen weghouden van dingen die erger zijn dan deze animatiefilms; als er geen ander alternatief is, dan zijn ze ongetwijfeld eerder te overzien dan verdorven films. Voor kinderen is een uitzondering gemaakt als het aankomt op vrije tijd en entertainment wat weer niet voor volwassenen geldt.. Vandaar dat de Profeet (vrede en zegeningen van Allah zij met hem en zijn familie) het ‘‘Aa-ishah (moge Allah tevreden met haar zijn) toestond met poppen te spelen; hij huwde haar namelijk terwijl ze nog jong was. Toen hij haar huwde was ze zes jaar oud, en hij voltrok het huwelijk met haar toen ze negen jaar oud was, en hij (vrede en zegeningen van Allah zij met hem) was de beste van de mensen voor zijn familie. Hij was gewoon haar toe te staan om met dit speelgoed te spelen. Zo is het voor kinderen toegestaan terwijl dit niet voor volwassenen geldt. Dus als een persoon animatiefilms koopt die ter vermaak van kinderen dienen en die geen verboden elementen bevatten, dan is daar niets mis mee.’’ ( Al Liqa` ash Shahri, nr. 47).
Hij (moge Allah hem genadig zijn) werd ook gevraagd: ‘’Veel speelgoed bevat afbeeldingen van met de hand getekende levende wezens, en het doel erachter is meestal om het kind te onderwijzen, zoals hetgeen we bijvoorbeeld in gesproken boeken aantreffen. Is dit toegestaan?‘’
Hij antwoordde: ‘’Als dit bedoeld is om kinderen te vermaken, dan staan de geleerden die speelgoed voor kinderen toestaan dergelijke afbeeldingen ook toe, op grond van het feit dat deze afbeeldingen niet precies lijken op de levende schepsels die Allah heeft geschapen, zoals ik het voor me zie.’’ (Majoe’ Fatawa wa Rasa`il al ‘Oethaymin 12/339).
Ten tweede: Het is toegestaan om animatiefilms op het internet te maken en een geanimeerd personage of karakter te ontwerpen om vragen te beantwoorden, als dat specifiek voor kinderen is, vanwege de uitzondering op het verbod zoals hierboven vermeld is. En er is niets mis mee om daarvoor betaald te worden want wat toegestaan is om te maken of te produceren is toegestaan om te verkopen of te verhuren.
Om samen te vatten:
Het is toegestaan om een tekenfilmserie of animatiefilm voor kinderen te maken, mits het voor een goed doel is en vrij is van verboden zaken zoals muziek of het verspreiden van afwijkende ideeën en overtuigingen.
En Allah weet het beste.